Πως λειτουργεί σήμερα η δημοσιογραφία.
Είναι γεγονός ότι η χρυσή εποχή του έγγραφου τύπου έχει περάσει ανεπιστρεπτί και στη θέση της ανατέλλει η εποχή του ηλεκτρονικού τύπου. Ελευθερία της έκφρασης, προστασία από την εμπορευματοποίηση, διαφύλαξη των πνευματικών δικαιωμάτων, ανοιχτή πρόσβαση και πολλά άλλα «καυτά» ζητήματα εξετάζουν 15 Γερμανοί bloggers στο «ιντερνετικό μανιφέστο» και ξεσηκώνουν αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο.
Όλο και περισσότερες εκδοτικές εταιρίες αποφασίζουν να επενδύσουν στον ηλεκτρονικό τύπο, ο οποίος σε συνδυασμό με τα blog, τις διαδραστικές βάσεις δεδομένων τύπου Wikipedia, και τις διάφορες ιστοσελίδες ερευνητικής δημοσιογραφίας αποτελούν το μέλλον της κοινωνίας της πληροφορίας. Μαζί με την ανεξαρτησία που η διαδικτυακή δημοσιογραφία προάγει, ανακύπτουν και μια σειρά από ζητήματα που αφορούν την ελευθερία της πρόσβασης στην πληροφορία και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων.
Τα άλυτα αυτά ζητήματα προσεγγίζουν 15 Γερμανοί bloggers στο «ιντερνετικό μανιφέστο», καλώντας την πολιτική εξουσία να μην κλείνει τα μάτια μπροστά στη νέα διαδικτυακή πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, η κοινωνία της διαδικτυακής πληροφορίας είναι εδώ, καιρός να την αναγνωρίσουμε, να θέσουμε τους κανόνες της και να την προστατεύσουμε από την εκμετάλλευση και τις διαστρεβλώσεις.
Το «ιντερνετικό μανιφέστο» έκανε το γύρω του κόσμου, μεταφράστηκε σε δέκα γλώσσες και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, δίνοντας αφορμή για ένα νέο κοινωνικοπολιτικό διάλογο.
Ακολουθεί το «ιντερνετικό μανιφέστο»:
«Ιντερνετικό μανιφέστο Πως λειτουργεί σήμερα η δημοσιογραφία.
17 διακηρύξεις.
17 διακηρύξεις.
1.Το Ίντερνετ είναι διαφορετικό Το Ίντερνετ διαμορφώνει καινούριες δημόσιες σφαίρες, καινούριες εμπορικές συνθήκες και καινούριες πολιτισμικές πραγματικότητες. Τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης πρέπει να προσαρμοστούν στην τεχνολογική πραγματικότητα αντί να την αγνοούν ή να την αμφισβητούν. Είναι καθήκον τους να αναπτύξουν την καλύτερη δυνατή μορφή δημοσιογραφίας με βάση την υπάρχουσα τεχνολογία. Αυτό σημαίνει καινούρια δημοσιογραφικά προϊόντα και μεθόδους.
2.Το Ίντερνετ είναι μια «μιντιακή» αυτοκρατορία-τσέπης Το διαδίκτυο αλλάζει τις παραδοσιακές δομές των μέσων ενημέρωσης καταργώντας τα σύνορα και τα ολιγοπώλια τους. Η δημοσίευση και η διάδοση του περιεχομένου δε συνδέονται πλέον με μεγάλες επενδύσεις. Η ουσία της δημοσιογραφίας απαλλάσσεται – ευτυχώς – από το διαμεσολαβητικό της ρόλο. Το μοναδικό κριτήριο που διαχωρίζει τη δημοσιογραφία από την απλή δημοσίευση είναι μόνο η δημοσιογραφική ποιότητα.
3. Το ίντερνετ είναι η κοινωνία μας και η κοινωνία μας είναι το Ίντερνετ Διαδικτυακές πλατφόρμες όπως τα κοινωνικά δίκτυα, η Wikipedia ή το YouTube έχουν γίνει μέρος της πραγματικότητας για την πλειονότητα των ανθρώπων στο δυτικό κόσμο. Είναι εξίσου προσβάσιμα με το τηλέφωνο και την τηλεόραση. Αν τα παραδοσιακά μέσα θέλουν να συνεχίσουν να υπάρχουν, πρέπει να καταλάβουν τη νέα κοινωνική πραγματικότητα και να την ενσωματώσουν στις δικές τους μορφές επικοινωνίας. Αυτό περιλαμβάνει τη βασική μορφή κοινωνικής επικοινωνίας που συνδυάζει την ακρόαση και την απόκριση, γνωστή και ως διάλογος.
4. Η ελευθερία του Ίντερνετ είναι απαράβατη Η ανοιχτή αρχιτεκτονική του Ίντερνετ είναι ο νόμος κάθε κοινωνίας που επικοινωνεί ψηφιακά και, κατά συνέπεια, της δημοσιογραφίας. Δεν μπορεί να υποβαθμιστεί για χάρη της προστασίας συγκεκριμένων εμπορικών και πολιτικών συμφερόντων, που συχνά κρύβονται πίσω από το πρόσχημα του δημοσίου συμφέροντος. Ανεξάρτητα από το πώς γίνεται, η διακοπή της πρόσβασης στο Ίντερνετ θέτει σε κίνδυνο την ελεύθερη ροή της πληροφορίας και υποβαθμίζει το θεμελιώδες δικαίωμα σε ένα αυτοπροσδιοριζόμενο επίπεδο πληροφόρησης.
5. Το ίντερνετ είναι ο θρίαμβος της πληροφορίας Μέχρι σήμερα και εξαιτίας της ανεπαρκούς τεχνολογίας, τα παραδοσιακά μίντια, τα ερευνητικά κέντρα, τα δημόσια Ινστιτούτα και άλλοι οργανισμοί συγκέντρωναν και ταξινομούσαν την παγκόσμια πληροφορία. Σήμερα, κάθε πολίτης μπορεί να δημιουργήσει το δικό του φίλτρο ειδήσεων, ενώ παράλληλα οι μηχανές χτενίζουν όγκους πληροφορίας, που ήταν αδιανόητα μεγάλοι στο παρελθόν. Το άτομο μπορεί σήμερα να ενημερώσει τον εαυτό του καλύτερα από ποτέ.
6. Το Ίντερνετ αλλάζει και προάγει τη δημοσιογραφία Μέσω του Ίντερνετ, η δημοσιογραφία μπορεί να εκπληρώσει τους κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς της στόχους με νέους τρόπους. Μεταξύ άλλων, παρουσιάζοντας την πληροφορία ως μια δυναμική και συνεχώς μεταβαλλόμενη οντότητα. Η κατάπτωση των στατικών και ανελαστικών έντυπων μέσων είναι ένα πλεονέκτημα. Όσοι θέλουν να επιβιώσουν στο νέο κόσμο της πληροφορίας χρειάζονται νέα ιδεώδη, νέες δημοσιογραφικές ιδέες και περιπετειώδες πνεύμα για να εξερευνούν τις νέες δυνατότητες.
7. Το δίκτυο απαιτεί δικτύωση Οι σύνδεσμοι είναι συνδέσεις. Ξέρουμε ο ένας τον άλλο μέσω συνδέσμων. Όσοι δεν τους χρησιμοποιούν αποκλείουν τον εαυτό τους από την κοινωνική διαδικασία του Ίντερνετ. Το ίδιο ισχύει για τις ιστοσελίδες παραδοσιακών εταιρειών ενημέρωσης.
8. Οι σύνδεσμοι ανταμείβουν, τα παραθέματα διακοσμούν Οι μηχανές αναζήτησης βελτιώνουν την ποιότητα της δημοσιογραφίας. Σε βάθος χρόνου, καθιστούν πιο εύκολη την ανεύρεση του εξαιρετικού περιεχομένου και γι’ αυτό είναι θεμελιώδες κομμάτι της νέας, δικτυωμένης δημόσιας σφαίρας. Οι αναφορές μέσω συνδέσμων και παραθεμάτων – ειδικά για περιεχόμενο που δεν έχει τη συγκατάθεση του δημιουργού ή όταν ο δημιουργός δεν έχει αποζημιωθεί – είναι αυτές που πραγματώνουν την κουλτούρα της νέας δικτυωμένης κοινωνικής διαδικασίας. Είναι άξιες προστασίας σε κάθε περίπτωση.
9. Το Ίντερνετ είναι ο νέος τόπος διεξαγωγής της πολιτικής αντιπαράθεσης Η δημοκρατία θριαμβεύει όταν υπάρχει συμμετοχή και ελευθερία στη ροή και διάδοση της πληροφορίας. Η μεταφορά του πολιτικού διαλόγου από τα παραδοσιακά μέσα στο Ίντερνετ και η επέκταση της συζήτησης με τη διεύρυνση της συμμετοχής του κοινού είναι ένα από τα νέα καθήκοντα της δημοσιογραφίας.
10. Η σημερινή ελευθερία του τύπου σημαίνει ελευθερία στη γνώμη Το Άρθρο 5 του Γερμανικού Συντάγματος δεν υποβαθμίζει τα προστατευτικά δικαιώματα επαγγελμάτων ή παραδοσιακών επιχειρηματικών μοντέλων. Το Ίντερνετ, ωστόσο, αψηφά τα τεχνολογικά όρια μεταξύ του ερασιτέχνη και του επαγγελματία και συνεπώς το προνόμιο της ελευθερίας του τύπου πρέπει να ισχύει για τον καθένα που μπορεί να συμμετάσχει στην εκπλήρωση των δημοσιογραφικών καθηκόντων. Δεν θα πρέπει να γίνεται καμιά διάκριση μεταξύ αμειβομένης και μη αμειβομένης δημοσιογραφίας αλλά μεταξύ καλής και κακής δημοσιογραφίας.
11. Κανένα ποσό πληροφορίας δεν είναι αρκετό Με την εφεύρεση της τυπογραφίας, οργανισμοί όπως η εκκλησία πρότασσαν την εξουσία κατά της ατομικής συνειδητοποίησης και φοβόντουσαν μια πιθανή πλημμύρα πληροφορίας. Οι εγκυκλοπαιδιστές, όμως, οι δημοσιογράφοι και οι φυλλαδιογράφοι ήταν αυτοί που απέδειξαν ότι περισσότερη πληροφορία οδηγεί σε περισσότερη ελευθερία, τόσο για το άτομο όσο και για την κοινωνία ως σύνολο. Μέχρι σήμερα δεν έχει αλλάξει τίποτα από αυτή την άποψη.
12. Η παράδοση δεν είναι επιχειρηματικό μοντέλο Κέρδος μπορεί να προκύψει στο Ίντερνετ με το δημοσιογραφικό περιεχόμενο. Έως σήμερα, υπάρχουν, ήδη, πολλά παραδείγματα. Ωστόσο, επειδή το Ίντερνετ είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικό, τα επιχειρηματικά μοντέλα πρέπει να προσαρμοστούν στη δομή του δικτύου. Κανένας δεν πρέπει να επιχειρήσει να ανακόψει την διαδικασία προσαρμογής με πολιτικές που θα συντηρήσουν το υπάρχον στάτους κβο.
13. Η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι πολιτικό καθήκον στο Ίντερνετ Η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι ο θεμέλιος λίθος του Ίντερνετ. Το δικαίωμα του δημιουργού να αποφασίζει το είδος και το σκοπό της διάδοσης του περιεχομένου του είναι εύλογο. Την ίδια στιγμή, τα πνευματικά δικαιώματα δεν θα πρέπει να γίνονται άλλοθι για την προστασία ελλειμματικών μηχανισμών τροφοδότησης και να αποκλείουν νέα μοντέλα διανομής και αδειοδότησης. Η ιδιοκτησία περιέχει υποχρεώσεις.
14. Το Ίντερνετ έχει περισσότερα του ενός νομίσματα Οι διαδικτυακές δημοσιογραφικές υπηρεσίες που χρηματοδοτούνται μέσω διαφημίσεων προσφέρουν περιεχόμενο σε αντάλλαγμα με καταναλωτική ζήτηση. Ο χρόνος του αναγνώστη, του θεατή, ή του ακροατή είναι πολύτιμος. Στη βιομηχανία της δημοσιογραφίας, ο συσχετισμός υπήρξε ανέκαθεν το θεμελιώδες δόγμα της χρηματοδότησης. Άλλες μορφές χρηματοδότησης που είναι δημοσιογραφικά δικαιολογημένες πρέπει να διαμορφωθούν και να δοκιμαστούν.
15. Ό,τι γίνεται στο διαδίκτυο μένει στο διαδίκτυο Το Ίντερνετ ανυψώνει τη δημοσιογραφία σε ένα νέο ποιοτικό επίπεδο. Το κείμενο, η εικόνα και το βίντεο δεν χρειάζεται πλέον να παραμένουν εφήμερα. Παραμένουν ανευρέσιμα, χτίζοντας έτσι ένα αρχείο της σύγχρονης ιστορίας. Η δημοσιογραφία πρέπει να λαμβάνει υπόψη την εξέλιξη της πληροφορίας, την ερμηνεία της και τυχόν λάθη, δηλαδή να παραδέχεται τα λάθη της και να τα διορθώνει με διαφανή τρόπο.
16. Η ποιότητα είναι η πιο σημαντική παράμετρος Το Ίντερνετ απομυθοποιεί τα κακής ποιότητας μαζικά προϊόντα. Σε βάθος χρόνου, μόνο όσοι είναι εξαιρετικοί και αξιόπιστοι θα αποκτήσουν ένα σταθερό κοινό. Οι απαιτήσεις των χρηστών έχουν αυξηθεί. Η δημοσιογραφία πρέπει να τους ικανοποιήσει και να παραμείνει πιστή στις αρχές που η ίδια έχει διαμορφώσει.
17. Όλοι για όλους Το δίκτυο αποτελεί μια υποδομή κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, ανώτερη από αυτή των μέσων μαζικής ενημέρωσης του 20ου αιώνα. Η «Γενιά της Βικιπαιδείας» είναι ικανή να ελέγχει την αξιοπιστία μιας πηγής, να ελέγχει την πληροφορία μέχρι την αρχική της πηγή και να την αξιολογεί ατομικά ή ομαδικά. Οι δημοσιογράφοι που το αγνοούν και σνομπάρουν αυτή την ικανότητα δεν θα αντιμετωπίζονται από τους χρήστες ως σοβαροί. Και δικαίως. Το ίντερνετ δίνει τη δυνατότητα της απευθείας επικοινωνίας με όσους κάποτε αποκαλούνταν αποδέκτες-αναγνώστες, ακροατές-θεατές και να εκμεταλλευτούν τη γνώση τους. Οι δημοσιογράφοι που ξέρουν δεν είναι κατ’ ανάγκη απαραίτητοι. Μόνο όσοι επικοινωνούν και ερευνούν».
Σχόλια